Gıda işleme tesislerindeki en önemli stratejik noktalardan bir tanesi, sanitasyon işleminden sonra düzgün bir kurutma işlemi yapılmasıdır. Bu işlem titizlikle yapılmazsa kaygan zeminler çalışanlar için iş kazası riski taşır. Yüksek bağıl nem yüzeylerde yoğuşmaya ve mikrobiyolojik risklerin artmasına sebep olur. Ayrıca İşleme odalarını yüksek bağıl nemden dolayı hedeflediğimiz sıcaklığa getirmekte zorlanırız ve evaporatörde yoğuşması gereken su miktarı arttığı için bu bize afaki enerji maliyetleri olarak geri döner. Bu sebeple zemin drenajı ve ideal havalandırma sistemi stratejik önem taşır.
Diyelim ki…
Diyelim ki 4000 m2 lik bir tesisimiz olsun. Sanitasyon işlemini yaptık bitirdik ve zeminde 0.5 mm kalınlığında bir su tabakası oluştu. Yani tesisimizde sanitasyon işlemi sonrası kurutulması gereken su miktarının 2000 kg olduğunu söyleyebiliriz.
Kurutma işlemi için elimizde iki alternatif bulunuyor. Mahaldeki evaporatörlerin gizli ısı kapasitelerini kullanmak ya da içerideki nemli ve sıcak havayı dış ortamdaki hava ile değiştirmek.
Evaporatörlerle kurutmak için ihtiyacımız olan gizli ısı kapasitesini yukarıdaki örnekten yola çıkarak; 2000 kg x 597 kcal/kg = 1.194.000 kcal = 1388 kW olarak bulabiliriz.
Evaporatör seçimleri yapılırken, genellikle yıkama işlemi sonrasında mahale binecek gizli ısı yükü hesap edilmediği için bu mantıklı bir yol değildir ve mahali kurutmak saatlerce sürebilir. Ayrıca, gizli ısı fazla olduğu için evaporatörler mahali hedef sıcaklığa getirmekte zorlanacaktır.
2. Yöntem
Şimdi ikinci yöntemi kullanmayı deneyelim. 100.000 m3/h lık taze hava santralimiz olsun ve kış mevsimi olduğunu düşünelim. Çünkü Yazın dış hava sıcaklığı yüksek olduğu için havanın nem tutma kapasitesi fazladır. Dolayısıyla tesisi mesai saatine başlangıcına kadar kuru hale getirebiliriz. Ancak kışın dış hava sıcaklığı düşük ve bağım nemi yüksek olduğu için tesisi kurutamayız. Bu nedenle dış ortamdan aldığımız havayı ısıtmamız gerekir.
Kışın dışarıdan 0˚C – %90 bağıl nem şartlarındaki havayı alıp 20˚C ye kadar ısıtarak mahale verdiğimizi düşünelim. Sonrada mahalin içerisinde neme doymuş havayı dış ortama tahliye edelim.
Bu durumda:
Taze Hava Mutlak Nem: 3.395 g/kgkh (0˚C – %90)
Egzost Havası Mutlak Nem: 13.194 g/kgkh (20˚C – %90)
Taze Hava Özgül Kütle: 1.29 kg/m³ (0˚C – %90)
Tahliye Edilen Toplam Nem: 100.000 x 1.29 x (13.194-3.395)= 1264 kg/h
2000/1264= 1,58 saat= 1 saat 35 dakika
Yani 2000 kg nemi 1 saat 35 dakikada kurutarak tesisi nemden arındırabiliriz.
Bu iş için ihtiyacımız olan ısı enerjisi ise; Q=100.000 x 1,29 x 0,24 x (20 – 0)= 619.200 kcall 619.200 x 1,58 =978.336 kcall olarak karşımıza çıkacaktır.
Bu ısıyı %90 verimli bir sıcak su kazanı ile karşıladığımızı düşünürsek, toplam doğalgaz tüketimimiz; m= 978.336 kcall/ (8250 kcall/nm3 x 0,9) =131,7 nm3 olarak olarak karşımıza çıkacaktır.